برخی مواد غذایی در طولانی مدت تاثیر خود را روی مغز گذاشته و اجازه نمی‌دهند فرمانده به درستی به وظایف خود عمل کند. گاهی این مشکل تا جایی پیش می‌رود که مشکلات جدی مثل اختلالات حافظه، بی‌خوابی یا حتی افسردگی بروز می‌کند. در این مطلب شما را با مواد غذایی مختلفی آشنا می‌کنیم که بهتر است مصرفشان را محدود کنید تا مغز سالمتری داشته باشید.
- مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا روی قدرت درک تأثیر می‌گذارند
به عقیده‌ی متخصصان تغذیه و رژیم درمانی مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا مانند نان تهیه شده از آرد سفید، برنج سفید و یا پاستاهای تهیه شده از آرد سفید تأثیر مثبتی روی سلامت مغز ندارند. اگر دنبال دلیل هستید باید بگوییم که مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا در حین هضم شدن قند زیادی وارد خون می‌کنند. برعکس مواد غذایی حاوی گلیسمی پایین بعد از هضم شدن میزان قند خون را به میزان اندکی بالا می‌برند. لازم است که مواد غذایی گروه دوم را انتخاب کنید تا قند خونتان به ناگاه بالا نرود. به عقیده‌ی محققان مصرف زیاد مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا خطر ابتلا به افسردگی را بالا برده و باعث کاهش قدرت درک می شوند.
- چه باید کرد؟
برای تغذیه‌ی خوب مغز با گلوکز مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی پایین مانند غلات کامل، عدس، میوه‌ها و غیره را انتخاب کنید. تا حد امکان مصرف مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا مانند نان و پاستاهای تهیه شده از آرد سفید (بدون سبوس) و همچنین برنج سفید را محدود کنید.
- مواد غذایی حاوی چربی‌های ترانس روی حافظه تأثیر می‌گذارند
اگرچه برخی چربی‌ها برای عملکرد مغز مؤثر و لازم هستند اما در عوض چربی‌های مضر به مغز آسیب می‌زنند این چربی‌های مضر همان چربی‌هاي ترانس هستند که در مواد غذایی صنعتی و فراوری شده مانند انواع غذاهای سرخ کردنی یخ زده، کره، پیراشکی، پیتزاهای آماده و غیره وجود دارند. باید بدانید که امگا 3ها برای بهبود عملکرد مغز مفید و لازم هستند. طبیعت کمبود و خلأ را تحمل نمی کند و اگر امگا 3 ها از طریق مواد غذایی به میزان کافی به بدن نرسند از طریق اسیدهای چرب دیگری جبران می‌شوند.
اسیدهای چرب ترانس در غشاهای سلول‌های عصبی وارد شده و باعث سفتی و کاهش واکنش‌های این سلول‌ها می‌شوند. این مسئله نیز روی آمادگی نورون ها یا همان سلول‌های عصبی تأثیر منفی می‌گذارد. کاهش واکنش‌های این سلول ها باعث کاهش قدرت به خاطر سپاری و افزایش خطر افسردگی و غیره می‌شود.
- چه باید کرد؟
بهتر است مواد غذایی سرشار از امگا 3ها مانند ماهی‌ها، روغن‌های گیاهی، آجیل‌ها، بذر کتان و غیره را دریابید و تا حد امکان از مصرف مواد غذایی حاوی چربی های اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس موجود در مواد غذایی فراوری شده و صنعتی بپرهیزید.
- کافئین زیاد باعث آسیب به نورون‌ها می‌شود
اگرچه مصرف معقول و متعادل کافئین برای مغز خطر ندارد اما زیاده‌روی در مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار می‌تواند به سلول‌های عصبی آسیب وارد کند. به خاطر اینکه کافئین باعث مهار گیرنده‌های مربوط به آدنوزین در مغز می‌شود. آدنوزین در ساخت و تولید انرژی ناشی از گلوکز و همچنین حفاظت از مغز در شرایط استرس زا شرکت دارد. در نتیجه جذب میزان زیادی کافئین باعث کاهش حفاظت از نورون‌ها می‌شود در نتیجه اضطراب، تحریک‌پذیری و بی‌خوابی بر بدن تسلط پیدا می‌کند.
- چه باید کرد؟
برای محافظت هر چه بیشتر از نورون‌ها و مغز بهتر است مصرف قهوه را به روزانه دو فنجان محدود کنید. اگر اهل چای هستید نیز باید به روزانه 4 فنجان معادل 250 میلی گرم کافئین در روز بسنده کنید.
- آبنبات و رفقا مانع از تغذیه‌ی سلول‌های عصبی می‌شوند
به عقیده ی متخصصان تغذیه برای داشتن مغزی سالم باید مراقب فروکتوز به خصوص داخل مواد غذایی حاوی مواد افزودنی مانند انواع آبنبات‌ها و غیره باشید. چون در این مواد غذایی ترکیبات فروکتوز و گلوکز از هم جدا هستند. بنابراین فروکتوز با گلوکز وارد رقابت شده و مانع از رسیدن آن به نورون‌ها و تغذیه‌ی آن‌ها می‌شود. نتایج پژوهشی که در سال 2009 روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شده است نشان می‌دهد موش‌هایی که رژیم غذایی‌شان حاوی میزان زیادی فروکتوز بوده است حافظه ی مکانی ضعیف‌تری دارند.
البته فروکتوز طبیعی موجود در میوه‌ها چنین تأثیری ندارند به خاطر اینکه به همراه پولیفنول‌ها وارد بدن می‌شود که از گلوکز موجود در نورون‌ها محافظت می‌کنند.
- چه باید کرد؟
بهتر است از همین قندهای معمولی (به صورت ساکاروز) استفاده کنید و از محصولات آماده ی حاوی «شربت گلوکز - فروکتوز» مانند نوشابه‌ها، آبنبات‌ها، شکلات‌ها، کیک و شیرینی‌جات صنعتی و غیره بپرهیزید.
- ماهی‌های حاوی جیوه‌ی بالا باعث افزایش خطر آلزایمر می‌شوند
شاید کمی متناقض به نظر بیاید. چون همیشه گفته‌ایم که ماهی‌ها به دلیل دارا بودن امگا 3ها برای مغز مفید هستند. اما حواستان باشد که ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد و تن حاوی فلزات سنگین به خصوص جیوه‌ی اقیانوس‌ها نیز هستند. همه فلزات سنگین کمابیش در افزایش خطر ابتلا به آلزایمر نقش دارند و باعث کاهش قدرت درک می‌شوند.
- چه باید کرد؟
بهتر است ماهی‌هایی مانند ماهی ساردین و ماهی خال مخالی که حاوی جیوه‌ی کمتری هستند را انتخاب کنید. ماهی‌های پرورشی کنترل شده نیز انتخاب‌های مناسبی هستند چون جیوه‌ی موجود در آن‌ها کمتر از جیوه‌ی ماهی‌های پرورش یافته در دریاهای آلوده است. با این حال هیچ وقت از خوردن ماهی غافل نباشید. لازم است که هر هفته دو مرتبه ماهی میل کنید چون فواید آن بیش از مضراتش است.
توصیه‌ی آخر اینکه آلومینیوم نیز جزو فلزات سنگین بوده و خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود از کاغذهای آلومینیومی در حین آشپزی بپرهیزید. بخصوص اگر غذای مورد نظر حاوی لیموترش باشد.
منبع: تبيان
نظر شما